Vì sao lốp Bentley không cháy trong tai nạn tại Sài Gòn?

Để lốp cháy cần nhiệt độ cao trên 400 độ C và cần thời gian tiếp xúc với ngọn lửa đủ lâu.

Có nhiều người thắc mắc tại sao trong vụ cháy gara ở Sài Gòn vừa xảy ra, các xe bị phá hủy nặng nề nhưng lốp của chiếc Bentley trông có vẻ vẫn còn nguyên vẹn? Bài viết này sẽ phân tích mấy yếu tố: điều kiện để lốp cháy và đặc điểm của đám cháy.

Vì lốp có nhiều loại, nên phân tích dựa trên cao su thiên nhiên lưu hóa, đây là loại nguyên liệu chủ yếu và phổ biến ở các lốp xe. Điều kiện để lốp xe cháy thì cần có 3 yếu tố: nhiệt độ (từ đám cháy) đủ lớn, oxi (từ không khí) và nhiên liệu chính là lốp xe.

Ta dễ dàng bắt gặp các lốp ôtô bị đốt cháy, như ngày xưa càng hay gặp ở những chỗ đang làm đường: đốt lốp để nấu nhựa đường. Hoặc đôi khi gặp đám trẻ con đốt lốp xe đạp để giải trí…

Một số sách hướng dẫn cách sống sót khi lái xe bị lạc ở nơi hoang vắng còn hướng dẫn cách đốt lốp xe để tạo khói và lửa nhằm phát tín hiệu cho lực lượng cứu hộ. Một chiếc lốp ôtô có thể tạo đám cháy kéo dài tới 12 tiếng.

Nghe có vẻ lốp xe dễ cháy, nhưng thực tế không phải vậy, đốt lốp xe không dễ. Khi hoạt động, ma sát khiến cho nhiệt độ mặt lốp thường cao hơn nhiệt độ môi trường khoảng 15 độ C, tức là nhiệt độ của lốp từ 65 đến 82 độ C, còn khi hoạt động mạnh thì có thể tới 93 độ C.

Khi các tay chơi thực hiện trò đốt lốp (burnout), nhiệt độ của mặt lốp xe thường đạt từ 100 đến 160 độ C, thậm chí có thể lên tới 350 độ C. Nhưng hiếm khi lốp xe bắt lửa mặc dù ta nhìn thấy các bánh sau tạo khói mù mịt. Lốp xe được xử lý lưu hóa ở nhiệt độ khoảng 120-160 độ C.

Khi lốp tiếp xúc với nguồn nhiệt khoảng 120 độ C thì các liên kết phân tử trong lốp bị phá vỡ và độ vững chắc của lốp bị giảm, tuy nhiên, lốp vẫn chưa thể cháy.

Nếu nhiệt độ bên ngoài tăng lên rất cao, lốp sẽ bị chảy trước khi cháy, tới nhiệt độ 300 độ C, đám cháy có thể xảy ra. Thậm chí, có nguồn nghiên cứu cho thấy lốp rất khó tự bốc cháy và phải được nung nóng tới 400 độ C vài phút thì mới cháy thành ngọn lửa.

Lưu ý là lốp khó bốc cháy, nhưng khi đã cháy thì rất khó dập lửa.

Dập lốp cháy tốt nhất là dùng bình bọt hoặc nước. Đặc biệt khi cháy lốp thải ra nhiều loại khí và cặn gây ô nhiễm môi trường, có nhiều yếu tố gây ung thư. Vì thế chúng ta cần có những cơ sở xử lý lốp xe phế thải.

Như đã nói ở trên, để lốp bắt lửa thì cần nhiệt độ cao, tới 400 độ C. Vậy đám cháy ở gara trung tâm Sài Gòn có cung cấp đủ nhiệt độ để lốp cháy hay không?

Thông thường, nhiệt độ ở trung tâm ngọn lửa khi đốt tờ giấy khoảng 230 độ C, đốt củi khoảng 600 độ C, than đá là 1.100 độ C, đèn acetylene là 2.200 độ C. Không khí nóng nhẹ sẽ bốc lên cao, vì thế trong một vụ cháy thì nhiệt độ ở sàn nhà tương đối thấp, khoảng 100 độ C, trong khi đó ở phía trên nóc nhà đạt tới 600 độ C.

Tuy nhiên, nếu không gian nhà cháy bị đóng kín thì nhiệt độ mọi chỗ trong nhà đều tăng cao rất nhanh vì nhiệt không có lối thoát. Gara có không gian rộng, thoáng, nên có nhiều chỗ thoát nhiệt. Nếu để ý các bức ảnh, ta thấy có vẻ như 2 chiếc xe sang Bentley và Porsche không nằm ở trung tâm của đám cháy.

Trong vụ cháy gara vừa rồi, ta có thể giải thích là những chiếc lốp xe đó đã không bị ảnh hưởng trực tiếp từ nguồn nhiệt 400 độ C trở lên hoặc có tiếp xúc với nhiệt độ cao nhưng thời gian không đủ lâu để phát động đám cháy.